Z dniem 1 listopada 2019 r. wprowadzono obowiązkowy system podzielonej płatności (split payment). System ten zastąpił dotychczas obowiązujący mechanizm odwrotnego obciążenia VAT. System ten polegał na tym, że to nabywca określonych towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 11 i 14 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług („ustawa o VAT”) zobowiązany był do rozliczenia podatku VAT (system w szczególności dotyczył podwykonawców usług budowlanych).
Obecny system split payment polega na tym, że w transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami dokonywana zapłata jest rozdzielona pomiędzy dwa rachunki – kwota netto wpływa na ogólny rachunek bankowy przedsiębiorcy, a podatek VAT wpływa na powiązany z rachunkiem ogólnym rachunek VAT. Mechanizm split payment jest obowiązkowy, gdy spełnione są łącznie następujące przesłanki:
– transakcja dokonywana jest pomiędzy podatnikami VAT,
– wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15.000 zł lub równowartość tej kwoty,
– transakcja dotyczy towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT (załącznik ten obejmuje w szczególności towary i usługi dotychczas objęte odwrotnym obciążeniem zgodnie z załącznikami nr 11 i 14 ustawy o VAT, przykładowo: roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych; roboty związane z wykonywaniem instalacji: elektrycznych, wodnokanalizacyjnych, wentylacyjnych, klimatyzacyjnych, gazowych; prace wykończeniowe).
Przy transakcjach nieprzekraczających 15.000 zł mechanizm split payment jest dobrowolny.
Faktura VAT dokumentująca transakcję objętą obowiązkowym mechanizmem split payment musi zawierać adnotację: „mechanizm podzielonej płatności”.
Brak umieszczenia powyższej adnotacji będzie skutkował nałożeniem kary na sprzedawcę w postaci dodatkowego zobowiązania podatku VAT w wysokości 30% kwoty VAT objętej fakturą. Sankcja w takiej samej wysokości może zostać nałożona na nabywcę, który, pomimo obowiązku stosowania mechanizmu split payment, dokona zapłaty z jego pominięciem. Kara nie zostanie nałożona, jeżeli sprzedawca, pomimo pominięcia mechanizmu split payment, odprowadzi należny podatek VAT. Płatność dokonana z pominięciem mechanizmu split payment będzie skutkowała brakiem możliwości ujęcia tego wydatku w kosztach uzyskania przychodu. Dodatkowo nie stosowanie obowiązkowego mechanizmu split payment może skutkować nałożeniem kary grzywny w oparciu o Kodeks Karny Skarbowy.
